Trong ngành thủy sản nước ta, nghề nuôi tôm rất phổ biến vì nguồn thu nhập tương đối lớn, giúp cải thiện đời sống của người dân. Tuy nhiên các vấn đề dịch bệnh khiến các hộ nuôi chịu thiệt hại không nhỏ, có rất nhiều bệnh trên tôm, trong đó phải kể đến bệnh còi. Đây là vấn đề trăn trở, bởi nguyên nhân gây nên bệnh này xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó lo ngại nhất là do tôm bị nhiễm virus. Như vậy để nắm một số thông tin cần thiết về các vấn đề này, hãy đọc bài viết sau của Tomloe.com.
Mục Lục
Triệu chứng bệnh còi ở tôm
Bệnh còi trên tôm thẻ luôn là vấn đề trăn trở của bà con nuôi tôm, tôm còi chậm lớn có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, có thể do việc thiếu dinh dưỡng, khoáng chất khiến tôm chậm lớn. Tuy nhiên nguyên nhân khiến bà con nuôi tôm lo ngại nhất là vấn đề tôm chậm lớn do bị nhiễm virus gây bệnh còi trên tôm.
Thông thường bệnh còi trên tôm xuất hiện khá sớm trong giai đoạn đầu của nuôi tôm. Tôm mắc bệnh sẽ có xu hướng chậm chạp, bơi ít, đường ruột của tôm dần chuyển qua màu trắng. Đối với tôm ương trong ao có mật độ cao, khi mắc bệnh tôm có màu sẫm, mang đỏ hay đen, gan tụy teo lại có màu vàng và rất tanh,… tôm có nguy cơ chết từ 70-100% trong từ 3-7 ngày. Như đã nói ở trên, có nhiều nguyên nhân khiến tôm chậm lớn. Nhưng chủ yếu tôm bị còi do nhiễm virus MBV và HPV.
Nguyên nhân tôm bị bệnh còi
Virus MBV (Monodon Baculovirus)
Loài virus này có cấu trúc nhân là DNA mạch đôi, có vỏ bao, hình que, kích cỡ 75×300 nm. Chúng thường ký sinh ở tế bào biểu mô gan tụy hình ống và tế bào biểu mô ruột giữa. Khi tôm nhiễm bệnh do virus MBV ở giai đoạn đầu thường không có dấu hiệu rõ ràng. Đến khi bệnh nặng tôm sẽ xuất hiện các dấu hiệu như: kém ăn, hoạt động yếu, chậm phát triển, lớp vỏ có màu tối hoặc xanh đậm, tỉ lệ phân đàn rất cao,…Khi bệnh tôm sẽ chết rải rác hoặc hàng loạt, thậm chí tỉ lệ chết lên đến 70%.
Để chuẩn đoán tôm sú bị nhiễm MBV có nhiều phương pháp khác nhau. Tiêu biểu như phết tế bào gan tụy lên kính. Nhuộm nhanh bằng Malachite green 0.1% rồi quan sát dưới kính hiển vi. Ngoài ra, có thể sử dụng phương pháp mô bệnh học hoặc kỹ thuật PCR. Cũng có thể phát hiện tôm nhiễm bệnh.
Để kiểm soát bệnh, phương pháp tổng hợp chủ yếu vẫn là cải tạo ao và xử lý nguồn nước cấp cho ao nuôi theo đúng quy trình trước khi thả giống. Đồng thời kiểm dịch đàn tôm giống trước khi thả nuô. Kết hợp chăm sóc tôm và quản lý tốt chất lượng nước trong suốt vụ nuôi.
Virus HPV (Hepatopancreatic Parvovirus)
Loài virus này thường ký sinh trong nhân tế bào biểu bì gan tụy và tế bào biểu bì ruột trước. Thông thường, khi tôm bị nhiễm HPV sẽ bỏ ăn, bơi lờ đờ, hoạt động yếu, gan tụy tôm teo lại hoặc hoại tử,…Cách chuẩn đoán bệnh và kiểm soát bệnh cũng giống như trường hợp nhiễm virus BMV ở trên.
Phương pháp xử lí và phòng bệnh
Hiện nay, việc chữa trị bệnh tôm còi trên tôm sú do virus gây bệnh chưa có thuốc đặc trị. Việc chữa trị phần lớn dựa vào các triệu chứng. Để kéo dài thời gian mà thôi. Nhằm giúp bà con phòng và kịp thời đối phó khi tôm bệnh. Chúng tôi xin đề xuất một số biện pháp xử lý và phòng bệnh tôm còi như sau:
Thứ nhất, đường lây nhiễm bệnh chủ yếu là từ nguồn giống. Chất lượng môi trường nước ao không đảm bảo. Do vậy, trước tiên là bà con cần chọn giống khỏe mạnh, không mang mầm bệnh. Luôn vệ sinh ao đảm bảo chất lượng ao nuôi ổn định, đồng thời quản lý tốt sức khỏe tôm.
Thứ hai, dùng các chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản để phân hủy các chất thải trong ao nuôi thường xuyên, liên tục đồng thời tăng cường bổ sung các Vitamin, khoáng chất để tăng sức đề kháng và chống chịu cho tôm.
Thứ ba, cần loại bỏ tôm bệnh trước khi chúng lây lan sang cho tôm khỏe. Có thể thực hiện bằng cách dùng những bó chà nhỏ cắm quanh ao trong 1-2 tháng đầu. Những con tôm nhỏ và yếu sẽ bám vào chà nên bà con có thể loại bỏ chúng dễ dàng.
Thứ tư, sau 2 tháng nuôi, các chất cặn bã thường tập trung vào giữa ao và tôm có xu hướng tập trung ở khu vực này. Do vậy, bà con có thể rải thức ăn cho tôm theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài. Để dẫn dụ tôm hướng ra ngoài.
