Các bệnh do ký sinh trùng trong máu chủ yếu là Theileriosis, Babesiosis, Anaplasmosis và Trypanosomiasis là vấn đề lớn trong ngành chăn nuôi bò. Nó có tầm quan trọng kinh tế lớn ở châu Á, đặc biệt là Việt Nam và luôn là trở ngại nguy hiểm cho ngành chăn nuôi bò và bò lai. Bò lai dễ mắc bệnh ký sinh trùng trong máu hơn so với các giống bò bản địa hoặc thuần chủng ngoại lai. Cần có nhưng phương pháp điều trị thích hợp để hạn chế tối đa căn bệnh ký sinh trùng đường máu ở bò. Quý độc giả hãy cùng theo chân chúng tôi để không bỏ qua thông tin quan trọng nào của bệnh ký sinh trùng đường máu nhé!
Mục Lục
Nguyên nhân bệnh ký sinh trùng đường máu
![Nguyên nhân bệnh ký sinh trùng đường máu](https://tomloe.com/wp-content/uploads/2021/10/Trypanosoma_sp._PHIL_613_lores.jpg)
Do nhiều loại ký sinh trùng gây ra, đặc biệt có 4 loại thường gặp là: Trypanosomiasis, Babesiasis, Theilesiasis, Anaplasmosis. Vật trung gian gây bệnh là ve, ruồi, mòng.
Bệnh thường do một loại tiên mao trùng có tên khoa học là Trypanosoma evansi sống ký sinh trong máu của trâu bò gây ra. Tiên mao trùng ở dạng đơn bào, có kích thước nhỏ. Sống ký sinh và di chuyển được trong máu nhờ một roi tự do. Chúng sinh sôi trong máu, tiết ra độc tố làm suy yếu và có thể giết chết con vật. Bệnh không lây trực tiếp từ con vật ốm sang con vật lành. Mà do các loài ruồi trâu và mòng hút máu, truyền bệnh. Ngoài ra, đỉa, vắt cũng có thể là môi giới truyền bệnh. Bệnh còn lây qua đường tiêu hóa, đường phân…
Tiên mao trùng ký sinh trong máu hút chất dinh dưỡng và tiết ra độc tố gây sốt ở con vật. Độc tố Trypanoxin hủy hoại hồng cầu và ức chế cơ quan tạo máu. Độc tố này gây viêm ruột ỉa chảy, và có thể nhiễm ở mọi lứa tuổi. Bò rất mẫn cảm với bệnh này. Ở nước ta trước đây hay thấy bệnh phát triển vào thời kỳ đông xuân giá rét; thiếu cỏ, làm việc nặng hoặc sau các đợt lũ lụt, cỏ chết thiếu thức ăn…
Các triệu chứng của bệnh ký sinh trùng đường máu
![Các triệu chứng của bệnh ký sinh trùng đường máu](https://tomloe.com/wp-content/uploads/2021/10/boviemkhop3.jpg)
Bò sốt cao và gián đoạn, bỏ ăn, tiêu chảy phân hôi thối, cơ thể suy nhược dần, gầy. Nước tiểu đỏ hồng, thiếu máu, hoàng đản, niêm mạc tái, da tái rồi chết.
Tiên mao trùng ký sinh trong cơ thể, chúng lấy các chất dinh dưỡng từ máu của vật chủ bằng phương thức thẩm thấu. Làm cho vật chủ ngày càng gầy yếu, thiếu máu. Giảm sức đề kháng và mất dần khả năng làm việc. Sống trong máu vật chủ, tiên mao trùng còn tiết ra độc tố. Độc tố này tác động lên hệ thần kinh trung ương, làm rối loạn trung khu điều nhiệt. Gây cho con vật sốt cao hoặc những cơn sốt gián đoạn. Độc tố tác động phá hủy hồng cầu, ức chế cơ quan tạo máu. Làm cho vật chủ thiếu máu và suy nhược dần. Ngoài ra, độc tố còn tác động lên hệ thống tiêu hóa, gây ra hội chứng ỉa chảy.
Bò bị bệnh thể hiện các triệu chứng: sốt cao, lên tới 40 – 410 C. Sốt 1 – 2 ngày liền, sau đó nhiệt độ hạ xuống mức bình thường. Sau 2 – 6 ngày, nhiệt độ lại tăng lên, cứ như thế lặp đi lặp lại nhiều đợt (sốt làn sóng). Đối với bò bị bệnh ở thể cấp tính, khi sốt cao thường thể hiện hội chứng thần kinh: quay cuồng, đi vòng tròn, run rẩy…
Phương pháp điều trị bệnh ký sinh trùng đường máu
Có thể dùng các loại thuốc sau:
Naganon: Liều 0,1 – 0,15 mg/ kgP tiêm bắp hoặc tĩnh mạch, tiêm 2 ngày liên tục nghỉ 1 ngày, tiêm lại vào ngày thứ ba. Tổng lượng thuốc cho mỗi đợt điều trị là 9 – 12 g. Liều phòng: bằng1/2 liều trị.
Heamospiridin: liều 0,3 mg/ kgP, pha thành dung dịch 10% tiêm bắp. Liều phòng: bằng 1/2 liều trị
Trypamidium: liều 0,15 – 0,2 mg/ kgP, pha thành dung dịch 10% tiêm bắp. Hoặc uống: 1 g Trypamidium + 25 ml nước cất/1 bò. Kết hợp tiêm thuốc trợ lực, trợ sức. Liều phòng: bằng 1/2 liều trị.
Phương pháp phòng bệnh ký sinh trùng đường máu
Diệt côn trùng hút máu: ve, mòng … trên thân thể bò và trên đồng cỏ. Cho bò ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, chăm sóc nuôi dưỡng tốt. Thả gia súc lúc trời có nắng. Kiểm ta thường xuyên, nhất là xuất nhập gia súc.