Các loại kí sinh trùng và vi rút đang là một nguy cơ rất lớn ảnh hưởng đến sức khỏe và tình trạng của cá lăng hiện nay. Nên xây dựng trại cá ở đâu? Và tất cả chúng có nên được sử dụng cùng một lúc không? Các nhà nghiên cứu hiện đã biết nhiều hơn về cách hạn chế vấn đề virus đối với cá lăng. Bệnh liên quan đến kí sinh trùng và vi rút ở cá lăng gây thiệt hại lớn về kinh tế vì nó làm giảm tốc độ phát triển của cá và tăng tỷ lệ chết. Khi cá nuôi bị suy yếu, chúng cũng dễ mắc các bệnh khác.
Mục Lục
Bệnh trùng quả dưa trên cá lăng
Đây là bệnh do một loại ký sinh trùng có tên Ichthyophthirius multifiliis gây ra. Bệnh phát triển nhanh trong điều kiện nhiệt độ 22 – 250C. Trùng quả dưa thường ký sinh vào da, mang, cản trở hô hấp của cá, nên khi bị bệnh cá thường nổi trên mặt nước hoặc tập trung những nơi có dòng nước chảy. Khi cá bị nhiễm bệnh trên thân thường xuất hiện các lấm tấm trắng như vảy nhót, bệnh nặng làm cá loét cả mảng da, cá bệnh có biểu hiện nhào lộn, treo râu, lờ đờ, da nhợt nhạt. Bệnh xảy ra gây chết nhanh, nhiều nếu không xử lý kịp thời.
Để trị bệnh, cần tắm cho cá bằng hỗn hợp H2O2 với lượng 70 ml/m3 và axit acetic lượng 30 ml/m3 trong thời gian 5 – 10 phút, kết hợp với trộn thuốc Praziquantel vào thức ăn cho cá ăn liên tục trong 5 ngày với liều 1 g Praziquantel/20 kg cá/ngày, cho ăn 5 ngày liên tục để tránh bị nhiễm sán gây chết nhanh cho cá do cản trở hô hấp; Hoặc có thể dùng formalin, nồng độ 150 – 200 ml/m3 nước, tắm trong 5 – 10 phút, 2 ngày/lần, liên tục trong 3 ngày. Do vòng đời của trùng quả dưa có giai đoạn bào nang rất khó điều trị nên cần phải tắm nhắc lại để loại bỏ được mầm bệnh. Trong quá trình tắm cần tăng cường ôxy hòa tan và theo dõi tình trạng cá.
Cá lăng bị bệnh gan thận mủ gây tỷ lệ cá chết cao
Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Edwardsiella tarda, Edwardsiella ictaluri. Vi khuẩn Edwardisella là vi khuẩn gram âm, hình que mảnh, kích thước 1x(2 – 3) mm, không sinh bào tử, chuyển động nhờ vành tiêm mao. Trong nuôi nước ngọt thường gặp hai loài: E. tarda và E. ictaluri. Cá mắc bệnh sẽ mất chức năng vận động do vây đuôi bị tưa rách. Có thể xuất hiện những vết thương bên dưới biểu bì, cơ, các vết thương này bị hoại tử và lây lan rộng sang vùng lân cận. Để điều trị bệnh, cần dùng kháng sinh: Florphenicol hoặc Doxycycline liều lượng 3 – 5 g/100 kg cá/ngày, cho ăn liên tục 7 ngày. Có thể bổ sung thêm Vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cá với liều lượng 2 – 3 g/100 kg cá/ngày, ăn liên tục 5 ngày.
Thuốc được trộn vào thức ăn viên có áo dầu hoặc chất kết dính. Trong quá trình nuôi, để phòng bệnh, cần lựa chọn con giống khỏe mạnh, không nhiễm bệnh. Sát trùng các dụng cụ như lưới, vợt, sọt, ống dây bằng Chlorine 10 – 15 g/m3 trong 30 phút, rửa nước sạch và phơi khô sau khi sử dụng. Cá chết được vớt ra khỏi lồng càng sớm càng tốt. Không vứt cá chết bừa bãi ra sông, trên mặt đất, cần được chôn vào hố cách ly có rải vôi bột để tiệt trùng. Vào thời điểm giao mùa, nắng mưa xen kẽ, không nên cho cá ăn cá tạp tươi sống. Thức ăn cần được nấu chín hoặc sử dụng thức ăn viên.
Biện pháp phòng bệnh tổng quát
- Vệ sinh ao đìa sạch sẽ trước khi thả nuôi nhằm mục đích ngăn chặn sự lây nhiễm từ đáy ao. Vét bùn tích tụ đáy ao do thức ăn dư thừa phân hủy. Nên bón vôi với lượng 10 – 15 kg/100m2. Phơi đáy ao 3 – 5 ngày nhằm tiêu diệt mầm bệnh, nấm, rong, rêu, các ký chủ trung gian…Còn với ao bị nhiễm phèn thì không nên phơi đáy ap. Chú ý lấy nước vào ao phải qua lưới lọc, nguồn nước không bị ô nhiễm. Gây tảo, màu nước làm thức ăn tự nhiên cho cá.
- Chọn giống tốt, không mang mầm bệnh. Trước khi thả cá vào ao phải tắm cá qua nước muối (200 – 300g/lit nước) trong khoảng 10 – 15 phút.
- Mật độ nuôi thích hợp sẽ hạn chế sự ô nhiễm trong quá trình nuôi; và sự lây lan bệnh dịch nên cá ít bị nhiễm bệnh. Mật độ thích hợp là 4 – 5 con/m2.
- Chăm sóc và cho ăn đúng kỹ thuật.
- Quản lý chất lượng nước ao tốt.
- Về mùa mưa nên đào rãnh và rải vôi quanh bờ ao; để ngăn ngừa phèn, với lượng 7 – 10 kg/10m2.
- Quản lý các yếu tố môi trường khác nhau (nhiệt độ, độ sâu, nước ao, hàm lượng oxy hòa tan pH).
Ngoài ra chúng tôi khuyên trong quá trình nuôi; nên sử dụng một số cây thuốc nam như là giác, lá xoan…từ 3 – 5 kg/100m2 để phòng bệnh cho cá.
