Để có được những chú cá chép thương phẩm đạt năng suất cao, chất lượng tốt và giá bán cá chép được đảm bảo thì người nuôi cần chú ý những điều sau. Cá chép chính là một loại cá sống thành bầy, có thể sống được ở trong nhiều điều kiện khác nhau, nhưng chủ yếu là chúng thích môi trường nước rộng với dòng nước chảy chậm cũng như có rất nhiều trầm tích thực vật mềm (rong, rêu). Tuy nhiên thì để nuôi cá thương phẩm ở trong thời gian ngắn nhất mà vẫn phải đảm bảo được độ thơm ngon, chắc thịt của cá là một nỗi băn khoăn của không ít người.
Mục Lục
Chọn ao nuôi
Như các ao nuôi cá khác, điều kiện cho ao để nuôi cá chép là: đất không bị chua mặn, gần nguồn nước sạch, không có mạch nước ngầm độc hại gây chết cá. Ao nên đào theo hình chữ nhật (chiều dài gấp rưỡi hoặc gấp 2 chiều rộng) gần chuồng trại chăn nuôi, gần gia đình để tiện quản lý, gần đường giao thônh để dễ vận chuyển cá giống và bán cá khi thu hoạch.
Môi trường ao nuôi cá luôn thoáng sạch, không bị ô nhiễm, nhiệt độ nước giao động khoảng 20 – 30oC, nước ao luôn có màu xanh nõn chuối (độ trong từ 10 – 20 cm), độ ph từ 6,5 – 8,5, oxy từ 3 – 8 mg/l, cò từ 3 – 10 mg/l, nước ao không được có H2S, hàm lượng NH4 nhỏ hơn 1 mg/l, hàm lượng sắt tổng cộng không vượt quá 0,2 mg/l và hàm lượng hữu cơ từ 10 – 20 MgO2/l.
Phương pháp chuẩn bị ao nuôi
Tu sửa bờ ao, kiểm tra đăng cống, phát quang bờ. Tát hoặc tháo cạn ao, dọn sạch bèo, cỏ, vét bùn (nếu lượng bùn quá nhiều), san phẳng đáy, lấp hết hang hốc ven bờ ao.Tẩy vôi khắp đáy ao, để dịet cá tạp và mầm bệnh, bầng cách rải đề từ 8-10kg vôi bột cho 100m2 đáy ao.
Nếu trong ao nuôi vụ trước, cá tôm bị bệnh hoặc ao bị chua thì lượng vôi tẩy ao tăng gấp 2 lần (từ 15-20kg/100m2).Phơi ao khoảng 3 ngày, bón lót bằng cách rải đều khắp ao 30-40kg phân chuồng đã ủ kỹ và 40-50kg lá xanh (lá thân mềm để làm phân xanh) cho 100m2. Lá xanh được băm nhỏ rải đều khắp đáy ao. Dùng trâu bừa đáy ao 1-2 lượt cho phân xanh và lá lẫn vào bùn đồng thời lấp phẳng đáy ao.
Lọc nước vào ao khoảng 0,5m, ngâm ao từ 5-7 ngàynước ao sẽ có màu xanh nõn chuối (màu của phù du sinh vật), lọc nươc’ tiếp vào aođạt mức sâu 1m trước khi thả cá. Càn lọc nước bằng đăng hoặc lưới đề phòng cá dữ, cá tạp tràn vào ao nuôi cá.
Phương pháp chăm sóc và lựa chọn thức ăn
Tùy vào cơ cấu, mật độ cũng như tỉ lệ đàn cá nuôi trong ao mà bạn nên cho tỉ lệ thức ăn cho cá chép sao cho phù hợp nhất, tránh dư thừa hoặc thiếu hụt. Những loại thức ăn bổ sung bạn có thể áp dụng cho cá gồm: Thức ăn tinh bột: cám gạo, tinh bột ngô, tinh bột đậu tương, bột sắn… Hoặc cho cá chép ăn cua, ốc, nhái, giun đất, các phế thải lò mổ từ 20-30%. Lưu ý bạn nên cho cá ăn vào 2 lần sáng và chiều tối. Ngoài ra, nên tham khảo thêm về thức ăn công nghiệp cho cá.
Ngoài ra cần kiểm tra sinh trưởng và bệnh cá định kỳ ít nhất một lần trên tháng. Từ đó giúp ta điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Cũng như cách phòng bệnh cho cá chép, xử lý nước ao, môi trường xung quanh. Hay mua thiết bị sục khí cho cá (nếu nuôi trong ao nhỏ hoặc bể).
>>> Xem thêm về chuyên mục phương pháp nuôi thủy sản
Cách chọn và xử lý giống cá
Chất lượng cá giống: Cá khỏe mạnh, bơi lội hoạt bát theo đàn, phản xạ nhanh với tiếng động. Khi vớt lên cá quẫy lộn lung tung, toàn thân trơn bóng, không rách vây, không tróc vảy, không khô mình, không mất nhớt, không bệnh.
Quy cỡ cá giống
Tùy theo từng loài cá, điều kiện ao nuôi và thời gian nuôi. Đối với ao nhỏ, dể quản lý chăm sóc, thời gian nuôi dài thì thả giống nhỏ. Ao rộng khó chăm sóc quản lý hoặc nuôi trong thời gian ngắn thì thả cá giống lớn.
Dùng cá thử nước
Cắm giai hay rổ thưa xuống ao, thả vào trong đó 10-15 con cá giống. Theo dõi cá từ 20-30 phút thấy cá hoạt động bình thường là được, nếu thấy cá yếu hoặc chết… thì phải tạm ngưng việc thả cá để giải quyết lại nguồn nước đã lấy vào ao. Trước khi thả cá lại ao cũng phải dùng cá để thử nước.
Tắm cho cá giống đề phòng bệnh
Cá giống khi vận chuyển về, trước khi thả, nên tắn qua nước mưới ăn (nacl) nồng độ 3%. Cách tắm: dùng chậu chứa 10 lit nước sạch, hòa tan 300g muối ăn trong nước. Dùng vợt bắt cá để tắm trong thời gian từ 10-15 phút.
Tránh để cá bị “xốc” do chênh lệch nhiệt độ giữa nước ao và nước chứa cá: khi thả cá xuống ao nuôi, để đảm bảo an toàn cho cá, cần chú ý cân bằng nhiệt độ nước giữa 2 môi trường. Nhất là cá giống vận chuyển đường xa trong mùa hè có nhiệt độ cao. Cách làm: ngâm túi cá xuống ao từ 5-10 phút trước khi thả. Thả cá: mở giây buộc túi,hai tay ấn dìm một nửa miệng túi xuống nước. Cho nước ngoài ao từ từ vào túi, khi thấy cá khỏe, bơi ngược dòng nước thì thả cá ra ao. Chú ý thả cá ở đầu gió cho cá phân tán nhanh ra ao.
Chất lượng cá giống
Cá khoẻ mạnh, bơi lội hoạt bát theo đàn, phản xạ nhanh với tiếng động. Khi vớt lên cá quẫy lộn lung tung, toàn thân trơn bóng, không rách vây, không tróc vảy, không khô mình, không mất nhớt, không bệnh.
Nuôi kết hợp cá – lợn – hình thức nuôi rất phổ biến
- Nếu nuôi lợn quy mô nhỏ (1 – 2 lợn). Thì chuồng nuôi lợn có thể làm trên bờ hoặc trên mặt ao.
- Nếu nuôi quy mô lớn: chuồng trại phải nuôi ở nơi riêng. Các chất thải của lợn cần phải được chứa vào nơi riêng, ủ trước khi đem sử dụng.
Lượng phân lợn 100 kg lợn hơi/ngày = 5,1 kg tương đương 0,34 kg cá. Một năm nuôi 2 vòng, trọng lượng xuất chuồng 100 kg/con; có thể thải ra một lượng phân 900 kg tương đương 60 kg cá các loại. Bình quân 15 kg phân lợn nguyên chất cho 1 kg cá.
Ví dụ: nuôi 1 ha cá đạt năng suất 2 tấn/ha; số lợn cần nuôi là: 2.000 kg * 15 kg/900 kg = 33 con lợn/ha tương đương là 0,3 lợn/100 m2.
