Bệnh đóng dấu ở heo chủ yếu do Erysipelothrix rhusiopathiae, một loại vi khuẩn có tới 50% số lợn gặp phải. Các biểu hiện lâm sàng có thể gặp là ban đỏ da, bao gồm các tổn thương hình kim cương đặc trưng, nhiễm trùng huyết, viêm khớp và viêm nội tâm mạc. Những con heo mang mầm bệnh khỏe mạnh có thể thải vi khuẩn theo phân hoặc dịch tiết ở mũi. Và đây cũng chính là nguồn lây nhiễm chủ yếu cho những con heo khỏe mạnh khác. Sẽ còn nhiều thông tin về những căn bệnh chăn nuôi thường gặp tại đây, các bạn đừng bỏ qua nhé!
Mục Lục
Nguyên nhân bệnh đóng dấu heo
![Nguyên nhân bệnh đóng dấu heo](https://tomloe.com/wp-content/uploads/2021/10/acute-swine-erysipelas-skin-form-high.jpg)
Bệnh đóng dấu heo phát sinh do một loại trực khuẩn có tên gọi Erysipelothrix rhusiopathiae. Bệnh thường xuất hiện ở bất cứ giai đoạn nào. Tuy nhiên đặc biệt thường xuất hiện khi heo được 4-5 tháng tuổi. Bệnh có thể tự phát sinh trong cơ thể heo hoặc lây lan từ bên ngoài môi trường sống.
Heo khoẻ có thể mắc bệnh khi dùng chung thức ăn, nước uống với heo bệnh hay đồ vật bị ô nhiễm có chứa mầm bệnh. Ngoài ra, nếu heo mẹ mang virus. Chúng có thể lây nhiễm cho heo con ngay từ trong bào thai hoặc qua sữa khi sinh ra.
Cơ chế sinh bệnh
Vi khuẩn đóng dấu lợn có nhân tố bám dính. Do đó khi vào cơ thể chúng bám ngay niêm mạc và khu trú, sinh sản rất nhanh nơi thâm nhập. Sau đó lùa vào đường huyết, phân tán khắp cơ thể gây nên hiện tượng nhiễm trùng huyết.
Tuy nhiên chúng không sống và sinh sản được trong máu. Mà ngược lại chúng nhanh chóng bị chết và giải phóng ra một loại nội độc tố gây dãn mạch huyết. Làm đỏ da, dồn máu làm cho lách sưng to, các mạch lympho cũng sưng to. Hiện tượng dồn máu dưới da (hyperemia) còn thấy rõ ở thận, ruột non. Độc tố của vi khuẩn còn tác dụng kích ứng cơ thể gây dị ứng.
Vì dãn mạch huyết và tăng áp huyết nên ở một số lợn ta thấy tim đập yếu – dễ xảy ra truỵ tim và chết đột tử. Đối với phần lớn số lợn có sức chịu đựng tốt sẽ qua cơn trụy tim. Lúc đó ta thấy vi khuẩn đóng dấu lợn tồn tại, sinh sản tiếp ở nơi chúng thâm nhập. Và đặc biệt là các mô tổ chức da, dưới da gây viêm xuất huyết tạo thành các nốt đỏ mang hình dấu. Chúng ta thường goi là dấu son.
Triệu chứng khi heo bị bệnh đóng dấu
Triệu chứng chung
Thể hiện cũng rất khác nhau, theo ước tính, cứ 3 đàn lần đầu tiên tiếp xúc với mầm bệnh. Thì 1 đàn không có biểu hiện. 1 đàn có biểu hiện mức độ vừa và đàn còn lại có biểu hiện bệnh ở mức độ nặng. Lợn nái giai đoạn cạn sữa: Trong tháng đầu tiên khi bị nhiễm virus, lợn biếng ăn từ 7-14 ngày, sốt 39-400C. Sảy thai thường vào giai đoạn cuối, tai chuyển màu xanh trong khoảng thời gian ngắn; đẻ non, động đực giả, chậm động dục trở lại sau khi đẻ, ho và có dấu hiệu của viêm phổi.
Lợn nái giai đoạn đẻ và nuôi con: Biếng ăn, lười uống nước, mất sữa và viêm vú, đẻ sớm khoảng 2-3 ngày, da biến màu, lờ đờ hoặc hôn mê, thai gỗ (10-15% thai chết trong 3-4 tuần cuối của thai kỳ), lợn con chết ngay sau khi sinh (30%), lợn con yếu, taichuyển màu xanh. Tỷ lệ chết ở đàn con có thể tới 70% ở tuần thứ 3-4 sau khi xuất hiện triệu chứng. Rối loạn sinh sản có thể kéo dài 4-8 tháng trước khi trở lại bình thường.
Triệu chứng cụ thể
Lợn đực giống: Bỏ ăn, sốt, đờ đẫn hoặc hôn mê, giảm hưng phấn hoặc mất tính dục, lượng tinh dịch ít, chất lượng tinh kém và cho lợn con sinh ra nhỏ.
Lợn con theo mẹ: Thể trạng gầy yếu, nhanh chóng rơi vào trạng thái tụt đường huyết do không bú được, mắt có dử màu nâu, trên da có vết phồng rộp, tiêu chảy nhiều, giảm số lợn con sống sót, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, chân choãi ra, đi run rẩy..
Lợn con cai sữa và lợn choai: Chán ăn, ho nhẹ, lông xác xơ… tuy nhiên, ở một số đàn có thể không có triệu chứng.
Bệnh tích của bệnh đóng dấu
![Bệnh tích của bệnh đóng dấu](https://tomloe.com/wp-content/uploads/2021/10/140119-MAIN-erysipelasb2-c-Mark-White_NADIS.jpg)
Viêm phổi hoại tử và thâm nhiễm đặc trưng bởi những đám chắc, đặc trên các thuỳ phổi. Thuỳ bị bệnh có màu xám đỏ, có mủ và đặc chắc (nhục hoá). Trên mặt cắt ngang của thuỳ bệnh lồi ra, khô. Nhiều trường hợp viêm phế quản phổi hoá mủ ở mặt dưới thuỳ đỉnh.
Phương pháp phòng ngừa và điều trị
Hiện nay, vẫn chưa có thuốc đặc trị để điều trị bệnh này. Có thể sử dụng một số thuốc tăng cường sức đề kháng, điều trị triệu chứng và chủ yếu ngăn ngừa nhiễm bệnh kế phát.
Có thể áp dụng theo các bước sau:
Bước 1: Phung thuốc sát trùng 2 ngày phun một lần
Bước 2: Tiêm ngay vaccin dịch tả cho những lợn khỏe( tránh lợn kế phát dịch tả)
Bước 3: Trộn PARAMAR-C và ĐIỆN GIẢI-GLUCO-K-C cho uống
Bước 4: Tiêm kháng sinh phổ rộng MARPHAMOX-GEN LA (hoặc MARPHAMOX-LA, MARFLO-LA) một mũi tiêm tác dụng keo dài 48h. Kết hợp thuốc hạ sốt, nâng cao sức đề kháng: GLUCO-K-C-NAMIN hoặc MARNAGIN-C.
Bước 5: Trộn kháng sinh MARDOXY PREMIX hoặc MARFLOMIX kết hợp với ĐIỆN GIẢI-GLUCO-K-C hoặc MARPHASOL-THẢO DƯỢC, B-COMPLEX trong suốt quá trình điều trị